Spotkania

Poniżej krótkie podsumowania ze wszystkich dotychczas przeprowadzonych spotkań.

28.09.2021 (stacjonarne). Poznajmy się! Przedstawienie celów projektu oraz ustalenie priorytetów. 

Projekt został otworzony specjalnym wystąpieniem Zastępcy Prezydenta, Piotra Masłowskiego, który podkreślił jak ważne jest wzmocnienie partycypacji w Rybniku i jak znaczącą rolę może odegrać reforma budżetu obywatelskiego. Następnie zespół projektowy zaprezentował cele projektu i jego główne założenia, określił jego ramy tematyczne. Główne zagadnienia, które wskazali uczestnicy i uczestniczki spotkania to: potrzeba wiedzy, dialogu, współpracy i integracji (pomiędzy urzędem i mieszkańcami oraz pomiędzy organizacjami, radami i mieszkańcami, pomiędzy grupami o różnych potrzebach, pomiędzy pokoleniami), różnice między dzielnicami i rola rad dzielnic, regulamin i niepisane zasady budżetu obywatelskiego, promocja. Zastanawialiśmy się też, kogo jeszcze potrzebujemy zaprosić do naszych prac. Przy tym wszystkim towarzyszyła nam perspektywa Rybnika jako miasta, które działa sprawnie, jest wygodne, bezpieczne, przyjazne, o wysokiej jakości usług publicznych i wysokiej jakości życia (powietrze, zieleń, zdrowie).

To było nasze pierwsze spotkanie – bardzo miło było nam się poznać i poczuć energię osób, którym rozwój Rybnika tak mocno leży na sercu!
Spotkanie prowadzone przez Anetę Skubidę i Aleksandrę Gołdys.

04.10.2021 (online). Pogłębienie rozumienia wyzwań w Rybnickiej partycypacji / Pogłębienie rozumienia ustalonych przez nas zakresów tematycznych do dalszej pracy.

Spotkanie, podczas którego pogłębiliśmy rozumienie rozpoznanych wcześniej zagadnień. Rozmawialiśmy m.in. o wyzwaniu, jakim jest zróżnicowanie dzielnic, o sytuacji dzielnic, w których nie mieszkają radni miasta, o roli rad dzielnic jako ciał wspierających diagnozę lokalnych potrzeb, pomyśle na strategie rozwoju dzielnic lub ich grup (tych dzielnic, które są podobne) jako elemencie wspierającym strategię ogólnomiejską, o potrzebie wykorzystywania budżetu obywatelskiego jako narzędzia całorocznego, o potrzebie większego zaangażowania mieszkańców w procesy miejskie, roli dzieci, młodzieży i szkół, o budowie skutecznej, zachęcającej komunikacji, o potrzebie promocji i znajomości przez mieszkańców strategii miasta do 2030, o tym, kogo jeszcze potrzebujemy zaprosić do współpracy w projekcie i wielu innych aspektach.

Spotkanie prowadzone przez Anetę Skubidę i Aleksandrę Gołdys.

11.10.2021 (online). Usprawnienia dla Rybnickiego Budżetu Obywatelskiego: współtworzymy platformę internetową!

Spojrzeliśmy na budżet obywatelski jako na zjawisko całoroczne, na które składają się etapy takie jak: strategia komunikacji marki budżet obywatelski Rybnika, analiza potrzeb, praca nad pomysłem, konsultacje wniosków, składanie, weryfikacja przez Urząd, promocja projektów, głosowanie, ogłoszenie wyników, wpisanie projektów do budżetu miasta, wdrożenie i kontakt z pomysłodawcami. Zebraliśmy wiele pomysłów na usprawnienia na poszczególnych etapach (np. wcześniejszy zbiorowy namysł o lokalnych potrzebach i możliwościach BO, potrzeba wyjścia do mieszkańców i szerszej promocji, potrzeba precyzyjnego formułowania projektów i in.), zastanawialiśmy się też, dlaczego poszczególne składowe tego procesu funkcjonują poprawnie a dlaczego inne nie, oraz skąd możemy czerpać inspiracje.

Spotkanie prowadzone przez Aleksandrę Gołdys i Krzysztofa Bilińskiego.

4.11.2021 (online). Jak sprawić, by budżet obywatelski w Rybniku działał lepiej? Mapowanie wyzwań i szans.

Po przerwie związanej z głosowaniem w ramach tegorocznej edycji budżetu obywatelskiego spotkaliśmy się, by skomentować „na gorąco” przebieg tego etapu i zebrać pomysły na usprawnienia. Wskazano na szereg postulatów dotyczących zmian w regulaminie budżetu obywatelskiego, a także na niepisane praktyki stosowane w mieście. Omówiliśmy wątki takie jak rola instytucji (np. szkół) w procesie, kwestia ogólnodostępności projektów (czy służą mieszkańcom, czy tylko wybranym grupom), czas głosowania (potencjalne wydłużenie) i metody głosowania, system kontroli głosów, strategia komunikacji marki budżetu obywatelskiego, dbałość o realizację projektów z poprzednich edycji oraz o ich wykorzystanie – i wiele, wiele innych. Do poszczególnych kwestii będziemy wracać w kolejnych etapach Synergicznego Rybnika. 

Spotkanie prowadzone przez Aleksandrę Gołdys i Krzysztofa Bilińskiego.

9.11.2021 (online). Jak sprawić, by budżet obywatelski w Rybniku działał lepiej? Blokady, braki i usprawnienia w systemie. Kontynuacja. 

Pochyliliśmy się nad kształtem współpracy pomiędzy obywatelami a urzędem miasta w budżecie obywatelskim oraz szerzej – w obszarze współtworzenia miasta przez mieszkańców i mieszkanki. Rozmawialiśmy o tym, co działa dobrze (są to przede wszystkim: energia mieszkańców, przywiązanie i troska o Rybnik, wielu otwartych na zmiany profesjonalnych urzędników), w czym widzimy szanse (widoczne zmiany lokalne dzięki projektom dzielnicowym w ramach budżetu obywatelskiego, powstająca platforma dla budżetu obywatelskiego – jako źródło wiedzy i katalizator współpracy) i jakie warunki muszą zaistnieć, aby te szanse zostały wykorzystane (wzmocnienie komunikacji nt. „pomysłu na Rybnik” i narzędzi współtworzenia).

Spotkanie prowadzone przez Aleksandrę Gołdys i Anetę Skubidę.

19.11.2021 (online). Do czego zmierza Rybnik? O strategii, planowanych zmianach i współpracy Urzędu z mieszkańcami.

Na spotkaniu rozmawialiśmy o wyzwaniach Rybnika, „pomyśle na miasto”, czyli powstającej właśnie przy współudziale mieszkańców strategii do 2030 r. oraz narzędziach współtworzenia miasta przez mieszkańców. Mieliśmy okazję wysłuchać wystąpień: zastępcy prezydenta, Piotra Masłowskiego, który przybliżył założenia konsultowanej strategii Rybnik 2030 oraz Podinspektor w Wydziale Rozwoju UMR Beaty Tomas na temat projektów rewitalizacyjnych realizowanych w mieście. Podczas dyskusji na temat wyzwań dla Rybnika podkreślono, że w zakresie jego transformacji (zarówno tej górniczej, jak i energetycznej) ogromne znaczenie wciąż będą mieć zarówno zmiany technologiczno-gospodarcze, polityka UE, jak i faktyczny termin zamykania kopalń. Inny istotny czynnik wpływający na długofalowy rozwój miasta stanowi demografia, a zwłaszcza zjawisko tzw. drenażu mózgów (studenci nie wracają do Rybnika), a także migracja (czasem tylko sezonowa) osób zamożnych, które wyprowadzają się z Rybnika albo przeprowadzają się do gmin obrzeżnych. Wśród kluczowych zidentyfikowanych wyzwań pojawiają się też: jakość powietrza, transport i mobilność, uporanie się ze skutkami pandemii COVID-19, a także współpraca ze szczeblem rządowym. Podczas rozmowy o „pomyśle na miasto” jako główne cele działań wskazane zostało osiągnięcie przez Rybnik stanu miasta zrównoważonego, partycypacyjnego, nowoczesnego (z nowymi specjalizacjami gospodarczymi, przyjazne dla biznesu, będące liderem innowacji), pełnego szans (miasta inkluzywnego i tworzącego przestrzeń dla kreatywności), miasta zielonego – lidera transformacji. „Żadnego z tych celów nie uda się zrealizować bez mieszkańców” - zaznaczyli uczestnicy spotkania. Strategia, z uwagi na swoją rangę, wyznacza kierunki działań – nie zaś szczegółowe rozwiązania. Te mają być wypracowywane w kolejnym kroku, wspólnie z mieszkańcami.

Spotkanie prowadzone przez Anetę Skubidę i Krzysztofa Bilińskiego.

30.11 (online) Włącz się do gry o swoje miasto! Poznaj narzędzia aktywnego obywatela.

Na ostatnim spotkaniu, w którym wzięło udział wielu rybnickich aktywistów, rozmawialiśmy o narzędziach aktywnego obywatela – rozpoznaliśmy ich aż 18. Podczas dyskusji odkrywaliśmy wiele mechanizmów współtworzenia miasta. Oprócz znanych, tj. budżetu obywatelskiego czy wolontariatu, wspomniano m.in. o inicjatywie lokalnej, która pozwala na współpracę Urzędu i grup mieszkańców (nieformalnych, nie trzeba być organizacją) w planowaniu i realizacji lokalnych ulepszeń. Rozmawialiśmy też o aplikacji Halo Rybnik, dzięki której można szybko uzyskać potrzebne informacje o mieście, ale też dokonywać różnorakich zgłoszeń do Urzędu. Wiele emocji wzbudził tworzący się urban lab (pod roboczą nazwą „Pracownia Przyszłości”), którego celem jest aktywizacja mieszkańców, a bez których ten projekt nie ma szans powodzenia. Rozmawialiśmy także o prawie do dostępu do informacji publicznej – jest to narzędzie mniej znane, ale bardzo przydatne – zwiększa bowiem poczucie kontroli obywateli nad sposobem funkcjonowania instytucji publicznych. Poza przyjrzeniem się mozaice tych narzędzi poddaliśmy dyskusji zasadność użycia niektórych z nich (na przykład - jak zauważył jeden z uczestników spotkania - skarg, które nie mogą być nawet porównane do żółtej kartki podczas gry na boisku, ponieważ nie mają realnego wpływu na rozwiązanie przedstawionej sprawy).

Spotkanie prowadzone przez Anetę Skubidę.

02.12.2021 (online). Do czego zmierza Rybnik? O strategii, planowanych zmianach i współpracy Urzędu z mieszkańcami.

W pierwszej części spotkania skupiliśmy się przede wszystkim na temacie strategii. Patryk Gogolok z UMR opowiadał szerzej o tym dokumencie, jako spajającym różne kierunki działania Miasta, który ustawowo jest konsultowany z różnymi typami interesariuszy, np. mieszkańcami, przedstawicielami biznesu i kultury, sąsiednimi gminami itp. Dowiedzieliśmy się o niewielkiej liczbie uwag, które podczas tego procesu wpłynęły do Urzędu, a które odnosiły się przede wszystkim do konieczności szerszego uwzględnienia w nim tematyki ochrony środowiska, turystyki, a także obszarów zagrożenia powodziowego. Na drugim etapie rozmów zastanawialiśmy się czemu opiniowanie strategii stanowi taką trudność dla mieszkańców, skoro – z czym się zgodziliśmy – jest to ważne, choćby ze względu na możliwość identyfikacji obszarów, w których warto by interweniować (np. problemy seniorów). Wyzwaniem okazał się zarówno skomplikowany, urzędniczy język, jak i obszerność tematyczna, a także zbyt duży poziom ogólności dokumentu. Spotkanie zakończyło się próbą stworzenia rekomendacji, jak można ułatwić poruszanie się w tym gąszczu urzędniczych zagadnień, zarówno w kwestii samej strategii, jak i budżetu obywatelskiego (np. w którym dużego wsparcia oczekiwano by przy wycenianiu projektów).

Spotkanie prowadzone przez Anetę Skubidę i Annę Brussę.

7.12.2021 "Rybniku, Quo Vadis? O kierunkach rozwoju miasta w kontekście wyników ankiety" 

Na spotkaniu zaprezentowano wyniki ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców Rybnika na przełomie października - listopada 2021 r. Dotyczyła ona preferowanych kierunków rozwoju miasta. Rybniczanie wskazali, że najchętniej włączą się w działania o charakterze ekologicznym (56,6%), estetycznym (42,6%), edukacyjnym (38,7%). Zebrano wiele informacji i szczegółowych pomysłów na usprawnienia, które będzie można wykorzystywać na dalszych etapach projektu - odnośnie zwiększenia partycypacji obywatelskiej. Uczestnicy badań wskazali bowiem na czynniki, z którymi relatywnie łatwo się uporać tj. niedosyt informacji, niedostateczna komunikacja czy nieznajomość narzędzi partycypacji.

Zachęcamy do zapoznania się z prezentacją przedstawiającą omówienie wyników badań.

Spotkanie prowadzone przez Annę Brussę.

9.12.2021 "Czy pomysły mieszkańców Rybnika na miasto dadzą się pogodzić z wizją urzędników?" - cz. 1

Podczas spotkania dyskutowaliśmy nad wizją przyszłości Rybnika. Zastanawialiśmy się na ile wizja sformułowana w powstającej właśnie strategii miasta (zielone miasto będące liderem i wzorem efektywnej transformacji)  jest atrakcyjna i bliska przybyłym na spotkanie, a także czy jest realna do osiągnięcia i od czego to zależy. Wypowiadający się wskazywali, że wizja jest atrakcyjna (m.in. pozwala wykorzystać potencjał miasta) i warto do niej dążyć, zaś sama strategia to obszerny, wysokiej jakości dokument. Jednocześnie wskazano na szereg wyzwań - w tym w szczególności dotyczących efektywnej transformacji. Uczestnicy zwrócili też uwagę na rolę czynników zewnętrznych, które mogą utrudniać realizację wizji (np. galopująca inflacja czy aspekty związane z odejściem od węgla).

Następnie zastanawialiśmy się nad tym, jak osiągnąć wizję. Na początek przybliżyliśmy sobie cele strategiczne i cele operacyjne, sformułowane w strategii miasta. Zapewnieniu sukcesu transformacji ma służyć 5 obszarów działań: działania na rzecz miasta zrównoważonego, partycypacyjnego, nowoczesnego, miasta szans, które będzie liderem (cele strategiczne). Następnie, dla każdego z tych obszarów rozmawialiśmy o przewidywanych strumieniach działań (celach operacyjnych) oraz przyjrzeliśmy się szczegółowo działaniom i potrzebom w obszarze “miasto partycypacyjne”.

Spotkanie prowadzone przez Anetę Skubidę.

14.12.2021 Czy pomysły mieszkańców Rybnika na miasto dadzą się pogodzić z wizją urzędników?" - cz. 2 

Na spotkaniu ponownie dyskutowaliśmy nad wizją przyszłości Rybnika zaproponowaną w przygotowanej przez urząd miasta Strategii Rybnika do 2030 r. Strategia jest naczelnym dokumentem w mieście, któremu powinny być podporządkowane poszczególne polityki, programy, projekty i działania. Dla wizji „Zielone miasto będące liderem i wzorem efektywnej transformacji” uczestnicy ponownie wskazali, iż największe wyzwanie pojawia się wokół elementu „efektywnej transformacji” (miasto już jest zielone – wymaga jednak poprawy jakości powietrza, a także zwiększenia zieleni w centrum miasta; miasto przez wiele lat było liderem w regionie – ważne by utrzymać i wzmocnić tę pozycję). Przyjrzeliśmy się też celom strategicznym, celom operacyjnym i poszczególnym strumieniom działań planowanym przez Urząd. Zauważyliśmy, że projekty z budżetu obywatelskiego w tej chwili dotykają 2 z 5 celów strategicznych miasta (miasto zrównoważone i miasto szans; brakuje działań w sferze miasto nowoczesne, partycypacyjne i miasto lider). Uwagę zwróciła ich wielość i rozmaitość, przy czym uczestnicy wskazali na niezadowalający mieszkańców poziom realizacji poprzedniej strategii miasta oraz na rolę mieszkańców we wspieraniu realizacji strategii – zarówno poprzez narzędzia takie jak budżet obywatelski, jak i działania strażnicze (czyli takie, które stawiają sobie za cel obywatelską kontrolę władz publicznych. Z założenia nie tylko monitorują sposób wydawania pieniędzy, procesy legislacyjne, rzetelność, uczciwość i sprawność władz, ale także dążą do zmiany sytuacji na lepsze). Pojawiły się konkretne pomysły na działania (np. partnerstwa publiczno-prywatne czy stworzenie – np. dzięki środkom z grantu zewnętrznego – specjalnego programu grantowego dla lokalnych firm, organizacji pozarządowych, naukowców, czy grup mieszkańców, którzy mogliby dostarczać rozwiązań dla wskazanych przez miasto wyzwań). Nie zabrakło też dynamicznej dyskusji na temat przedsiębiorczości i przyszłości pracy w Rybniku.  

Wszystkie dyskusje pozwolą nam na stworzenie podstaw propozycji pierwszej strategii obywatelskiej dla Rybniczan i Rybniczanek.

Spotkanie prowadzone przez Anetę Skubidę.